گچ ساختمانی به همراه نکات و استانداردها

گچ ساختمانی

گچ ساختمانی از مواد چسباننده ساختمانی و نوعی چسباننده هوایی است .

گچ ساختمانی از پختن سنگ گچ در گرمای حدود ۱۸۰ درجه به دست می آید.

فرمول شیمیایی سنگ گچ: (فرمول شیمیایی گچ از لحاظ ترکیب…)

فرمول شیمیایی  گچ (فرمول گچ )، سولفات کلسیم با دو ملکول آب CaSO4 ,2H2O است که پس از پختن، حدود ( ۷۵ %) از آب آن بخار شده و گچ ساختمانی با فرمول شیمیایی CaSO4 ,0.5H2O حاصل می گردد .

گچ خالص ، سفید رنگ است ، ولی ناخالصیها سبب تغییر رنگ آن می شوند . وجود زغال آن را خاکستری، هیدروکسید آهن آن را زرد روشن ، Fe2O آن را کبود چرک ، Fe2O3 آن را به رنگ قرمز در می آورد .

چنانچه به سنگ گچ تا حدود ۲۰۰ درجه سانتی گراد حرارت دهند ، آب بیشتری را از دست داده و به CaSO4 ,0.3H2O یا گچ اندود تبدیل می گردد . در گرمای حدود ۳۰۰ درجه تمام آب سنگ گچ بخار شده و سولفات کلسیم بدون آب یا انیدریت CaSO 4 حاصل می شود . گچ ساختمان، گچ اندود و انیدریت با آب ترکیب شده و مجدداً به سنگ گچ با دو ملکول آب شیمیایی تبدیل می شوند، ولی محصول به دست آمده هیچ گاه مقاومت مکانیکی سنگ گچ اولیه را ندارد .

به لحاظ فرمول شیمیایی گچ باید در نظر داشت گچ ساختمانی، در گرمای بیش از ۳۰۰ درجه-ا حدود ۳۲۰ درجه- گچ می سوزد و میل ترکیبی آن با آب از دست می رود . در این صورت برای ترکیب گچ با آب به کاتالیستهایی مانند زاج سفید Al , K(SO4)  Al , K۲ سولفاتهای سد یم، پتاسیم، روی، کلسیم، گرد آهک یا ، سیمان نیاز خواهد بود.

گچ ساختمانی چگونه مصرف می شود ؟ (فرمول گچ در کارگاه … )

محصول کوره های گچ پزی سنتی ، نامرغوب و بخشی از آن نیم پخته، قسمتی سوخته و فقط حدود نیمی از آن پخته است . گچ کوره های دوار ، مرغوب تر و خالص تر است . مصرف گچ ساختمان در کارهای معمولی مانند ملات گچ و خاک، گ چ و ماسه، تولید قطعات پیش ساخته، بلوکهای گچی و مانند اینها است.

گچ اندود که کندگیرتر است ، برای سفیدکاری مناسب می باشد . چنانچه گچ اندود بیش از اندازه به هنگام ساختن ورز داده شود ، به گچ کشته تبدیل می گردد که گیرش آن کند است و فرصت کافی برای پرداخت آن وجود دارد. به این دلیل در قشر رویی سفیدکاری مصرف می شود.

افزودن خاک رس و آهک به گچ ، نیز آن را کندگیر می کند و گچ ، را برای مصرف در اندود مناسب می سازد. با خمیر کردن گرد گچ در محلول زاج سفید و پخت مجدد آن گچ مرمری – در ایران گچ مرمری با نام تجارتی عاج تولید می شد.-  به دست می آید که در برابر آب پایداری مناسبی دارد و از آن برای اندود کردن نقاط مرطوب و مکانهایی که نیاز به شستشو دارند، استفاده می شود.

انواع دیگر گچ مورد مصرف در ساختمان عبارتند از گچ مخصوص سطوح بتنی و گچ درزگیری که در ایران آن را به نام گیپتون می شناسند.

انواع گچ ساختمانی (به لحاظ کاربرد در ساختمان ) :

گچ دارای انواع مختلفی است که همه آنها از سنگ گچ استخراج شده از معادن تولید میشود. در این بخش به نام و طرز تهیه انواع گچ های ساختمانی و گچ های ترکیبی می پردازیم.

– گچ خاک :
گچ مخصوص زیر کاری (گچ خاک) که به عنوان لایه اول گچ کاری مورد استفاده قرار می گیرد.

– گچ میکرونیزه :
گچ مخصوص سفید کاری با مش بالا.

– گچ سفید کاری :
گچ مخصوص لایه نهایی گچ کاری و پرداخت.

انواع گچ های ترکیبی– گچ های افزودنی دار سبک سازی شده و عایق:

( فرمول گچ )

– گچ گیپتون : مخصوص گچ کاری روی بتن.

– گچ پاششی :  گچ پلیمری پاششی مخصوص گچ کاری با دستگاه گچ پاش که سرعت اجرای گچ کاری را بسیار بالا میبرد.

– گچ سیوا : گچ سیوا از ترکیب گچ با مواد افزودنی خاصی مانند پرلیت و… بدست می آید که مناسب گچ کاری روی انواع سطوح به عنوان گچ زیر کار میباشد. از ویژگی های گچ سیوا گیرش یا گیرایش اولیه و نهایی بالای آن است.

– گچ ساتن : گچ ساتن هم مانند گچ سیوا از ترکیب گچ با مواد افزودنی خاصی مانند پرلیت و… بدست می آید که مناسب سفید کاری به عنوان لایه نهایی گچ کاری میباشد. از ویژگی های گچ ساتن گیرش یا گیرایش اولیه و نهایی بالای آن و ضد آب، ضد خش، ضد رطوبت، ضد ترک و قابلیت شستشو آن است.

استانداردهای گچ ساختمانی :

گچ مصرفی د ر هر پروژه باید از نظر ویژگی های فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و سایر مشخصه ها با آنچه در نقشه ها، مشخصات فنی خصوصی، دستور کارها و سایر مدارک پیمان ذکر شده است ، مطابقت داشته باشد . نوع گچ به لحاظ کیفیت، کارخانه سازنده و تناسب آن برای مصارف بخصوص باید قبلاً به تصویب دستگاه نظارت برسد.

ویژگیهای شیمیایی و فیزیکی گچ ساختمانی و روش های آزمایش آن باید مطابق استاندارد ایرانی تجدید نظر شد ۀ دوم گچ ساختمانی به شماره ۲۶۹ باشد . چنانچه تا زمان انعقاد پیمان استانداردهای ایرانی دیگری در باره گچ ، تدوین یا تجدید نظر شود ، استاندارده ای مزبور نیز ملاک عمل قرار خواهند گرفت .

تا زمانی که استاندارد ایرانی در برخی موارد تدوین نشده باشد ، می توان به ترتیب از استانداردهای ایزو، بریتانیایی و آلمانی و استاندارد آمریکایی استفاده نمود.

( فرمول شیمیایی گچ)

نکاتی در مورد گچ ساختمانی :

گچ مصرفی در هر پروژه باید با توجه به محل و مورد مصرف، شرایط اقلیمی و جوی، شرایط رویارویی و سایر عوامل مؤثر انتخاب شود. (فرمول گچ در شرایط مصرف)

در استانداردهای ایرانی ویرایش دوم به شماره ۲۶۹ ، گچ ساختمانی به انواع زیرکاری و پرداخت گروه بندی شده و شرایط و روشهای آزمایش آنها تشریح شده است.

در مکانهایی که رطوبت نسبی هوا در بیشتر اوقات بیش از ( ۶۰ %) باشد، مصرف گچ مناسب نیست.

 حمل و نقل و نگهداری گچ ساختمانی :

گچ پخته را باید از اثر آب و رطوبت هوا حفظ کرد و همانند سیمان در ظروف مخصوص یا کیسه های آب بندی شده نگهداری نمود . مشخصات انواع گچ باید روی کیسه ها نوشته شود . به طور کلی شرایطی که برای نگهداری سیمان انجام می دهند، در مورد گچ نیز باید مراعات کرد.

تخته گچی :

تخته گچی متشکل از سه لایه است. مغز آن گچ معمولی به ضخامت حدود ۱۰ میلیمتر و بیشتر است. (فرمول گچ در تخته گچی)

که به وسیله تار شیشه، خمیر کاغذ ۲ و مانند اینها ، مسلح، با افزودن مواد کف زا ، سبک و با ماده افزودنی تندگیر کننده ای، زودگیر شده و قدری ماده افزودنی خمیری کننده نیز به آن افزوده اند تا از ترک خوردن آن جلوگیری شود . طرفین گچ با کاغذ کرافت پوشانده شده که علاوه بر پوشش ، خاصیت مسلح کردن را به تخته گچی می دهد . تخته گچی در برابر آتش مقاوم است . مورد مصرف آن برای پوشش دیوار و سقف است. همچنین در سقف کاذب آویخته می توان از آن استفاده کرد .

کاغذ روی تخته گچی ممکن است از نوع تزئینی انتخاب شود که پس از نصب نیاز به رنگ آمیزی ندارد .  .

این خمیر پس از یکنواخت شدن ضخامت و صاف شدن به وسیله ورقه کاغذ دیگری پوشانده شده و لبه های کاغذ زیری و رویی با چسب مخصوص به یکدیگر چسبانده می شود.

تخته های گچی معمولاً به عرض ۱٫۲۰ متر ، ضخامت ۱۰ ، ۱۲، ۱۶، ۲۵ میلیمتر و طول دلخواه – معمولا از ۱٫۲ تا ۵ متر – تولید و به طور اتوماتیک بریده می شوند.

منبع :  نشریه ۵۵ ایران ( مشخصات فنی عمومی کارهای ساختمانی )

و دیگر منابع معتبر

**********************

مطالب پیشنهادی  :

کاربرد چوب در ساختمان

ترمیم عایق پشت بام و عایق سرویسها

افزودنی‌های بتن